Kovid-19 ve e-ticaret
Dr. Mesut Mezkit
İşletme Bilimi, Adam Smith’in iktisadi faydacılığındaki kaliteli işgücü tezinin uygulamasından bu tarafa geçen iki asırlık süreçte işletmecilikte on yıllardır süren değişim anlayışına şahit olunmaktadır. Frederick W. Taylor’un Bilimsel Yönetim anlayışının Tamer Koçer hocanın haklı olarak sorduğu “Taylorizm Öldü mü?” sualine verdiği cevabın hayır olması, günümüzdeki yansımaları da haklı çıkarmaktadır. Sadece geçirdiği dönüşümlerin asrın icaplarına göre yeniden şekillenen bir işletme bilimi hayata geçmektedir. Dijitalleşme çağında işletmeciliğin e -üretim ve e- ticaret sistemine geçilmesi artık ticaretin hangi boyutlarda olduğunu görmek mümkündür. Hele bu dijitalleşmede KOVİD-19 Salgını, üretim sistemlerini ve e- ticaretin şeklini yüzde yüz değiştirmiştir. Bu salgını fırsata çevirme sürecinde (olumlu anlamda fırsatçılık) işletmeciliğin nasıl dönüştüğüne şahit olunmaktadır. Sanal üretim ve sanal ticaretin artık yeni bir boyut kazandığı ve bundan da dönüş olmayacağı muhakkaktır. Üretim sistemlerinde ve hizmet veren özel ve kamu kuramlarında bu dönüşüme bigâne kalamayacağı aşikâr. Bu dönemde Endüstri 4.0’ı oluşturacak akıllı sistemler, yenilikçi yaklaşımların, yeni teknolojilerin, ileri teknolojilere sahip bilgisayarların, yeni yazılımların ve nitelikli insan kaynağının etkileşimli çalışması hız kazanmaktadır. “Endüstri 4.0” veya “4.Endüstri Devrimi” diye nitelenen bir yüzyılda artık üretim sistemlerin yeniden oluştuğu ve artık bu salgından sonra dünyada da işletme bilimin yeniden birçok tanımla karşı karşıya kalacağı görülecektir. İşletimlerin üretim sistemlerini yeniden şekillendireceği müşterilerin ya da tüketicilerin davranışları yeni duruma göre dönüşüm gösterecektir. Bundan geri dönüş olmayacaktır. Yeniden şekillenen ve dönüşen bir dünyada iktisadi sistemler dahi kendisini sorgulayacaktır. İşletmeler de buna bigâne kalmayacaktır. Müşteri/tüketici davranışları işletmecilik anlayışına getireceği yenilikler ve buna ayak uyduran işletmeler hayatiyetini devam ettirecektir. Bu tür işletmeler karlılık oranını yükseltecek ve geleceğe emin adımlara yürüyeceklerdir. Ayak uyduramayan müteşebbislerin ise ömrünü tamamlayacağı görülecektir. Gerek fiziki mal üretimi gerekse hizmet üretimi ve pazarlaması dijital bir çağın ötesine geçerek bizatihi ışınlanma çağının da ayak seslerini beraberinde getireceğinden kuşku duyulmamalıdır.
Yeni bir dönemde İşletme Bilimi, işletmecilik, müteşebbisin risk anlayışı hatta işletme yöneticiliği şekil değiştirecektir. İki asırlık değişim gözden geçirilerek işletmeciliğe yeni boyut ve yeni tanım getirecektir. Bu durumda fizyolojik ihtiyaçların önem derecesinde bile değişikliğe gidecek bir tüketici davranışı ile karşılaşılması ihtimali yüksektir. Bu anlamda işletme bilimcileri ders notlarına bazı kavramları da eklemesi gerekecektir.
Yorumlar