Otomobil bulma sıkıntısının devam ettiği 2022 yılında, otomotiv sektörü, 2021 yılına göre sıfır araç satışlarına baktığımızda artı eksi oynasa da benzer seviyelerde kapatacağı düşünülüyor. Yıllık 700 bin adet civarında bir sıfır araç satışı oluyor. 2015-2016-2017 yıllarında yapılan 1 Milyon’a yakın sıfır araç satışlarının, özellikle nüfus artışını düşünürsek fersah fersah uzağında olduğumuzu söyleyebiliriz.
2018 yılında dövizin ani artışı, daha sonra enflasyonun tırmanması, sonrasında pandemi ile birlikte çip krizi ve tedarik sürecindeki bozulmalar derken 2017’den sonra 1 Milyon rakamını geçmeyi bırakın yanına yaklaşılamadı.
Normal zamanlarda zamlanan, fiyatı artan bir ürünün talebi düşer. 2017’de 1 Milyon’a dayanan satışlar, 2019 yılında 500 binin altına düştü. Ancak daha sonra enflasyonun artması ile birlikte, enflasyondan korunma amacıyla alımlar yapıldı. Fiyat arttıkça satışlar artmaya başladı.
2020 yılı ve sonrası hem iç pazarın ihtiyacı hem de enflasyondan korunma amacıyla otomobil satışları gerçekleşti. Çip krizi ve tedarik zincirindeki aksamalar olmasa 1 Milyon rakamı da kolaylıkla aşılabilirdi.
Peki 2023 yılında bizi neler bekliyor?
Çip krizi kaynaklı, otomobil bulma sorununun kısmen devam etmesi bekleniyor.
Enerji ve hammadde fiyatlarının artışından dolayı araç fiyatları yine artacak. Enflasyonun olduğu bir ortamda araç fiyatlarının düşmesini bekleyemeyiz. Belki 2-3 katına çıkmayacak ancak yine büyük artışlar bekleniyor. 500 bin TL’lik bir araç yüzde 100 zamlandığı durumda 1 milyon TL oluyor. Bir sonraki yıl zam oranı yüzde 50 olsa bile, aracın fiyatı 1 Milyon’dan 1.5 Milyon’a çıkıyor. Zam oranı düşse bile cebimizden ekstra 500 bin TL çıkmış olacak.
Araç fiyatlarının artması ile ÖTV baremleri tekrar gündemimize girmeye başlayacak. 2022 yılının sonlarında yapılan ÖTV baremleri düzenlemesi yetersiz kalmıştı. 2023 yılında da gündemimizden düşmeyecek konulardan bir tanesi olmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Bir diğer etmen ise krediye erişim, normal bir arabanın 500 bin TL’den başladığı, ortalama bir arabanın 1 Milyon TL civarında olduğu ortamda, hiç arabası olmayanların araba alması hayal gibi. Bir aracınız varsa onu satıp üstüne biraz ekleyerek araba sahibi olabilirsiniz. Ancak 500 bin TL’lik en ucuz arabayı almak için yarısını birikmişten yarısını kredi ile alayım derseniz 48 ay vadeli yani 4 yıllık bir kredi için en ucuz kredi ödemesi yaklaşık 8 bin TL kamu bankasında. Kamu bankasında kredi alamama ihtimalinize karşı özel bankalara gittiğiniz durumda ise 9 bin TL’lerden başlıyor. Yeni asgari ücreti geçiyor. Bu hesaplamalarım ise 2022 Aralık fiyatları, 1 Ocak’ta araçlara ne kadar zam gelecek hep birlikte göreceğiz.
Ek olarak araç fiyatı arttıkça kullanabileceğiniz kredi oranı azalıyor, vadesi kısalıyor. Araç değerleri ve kullanılacak kredi oranı ve azami vade sayılarını paylaşıyorum.
0 - 400 Bin TL arasında azami vade 48 ay, kredi oranı yüzde 70
400 Bin TL - 800 Bin TL arasında azami vade 36 ay, kredi oranı yüzde 50
800 Bin TL - 1 Milyon 200 Bin TL arasında azami vade24 ay, kredi oranı yüzde 30
1 Milyon 200 Bin TL - 2 Milyon TL arasında azami vade 12 ay, kredi oranı yüzde 20
2 Milyon üzerine kredi imkanı sunulmuyor.
Yeni yıl ile birlikte bu kredi limitlerinin de güncellenmesi gerekmektedir.
Kamuoyunda, mart ayında piyasaya sürülecek TOGG için seçim öncesinde özel bir kredi beklentisi oluşmuş durumda. TOGG’un rakiplerine göre fiyatlarını kıstas alırsak, fiyatının 1.2 Milyon TL civarı olması bekleniyor. Herkesin erişebilmesi için ya devletin kar amacı gütmeden, TOGG’un zararını karşılayacağı bir şekilde maliyetinin altında ucuz bir fiyattan piyasaya sürülmesi ya da TOGG’a özel bir kredi imkanının sunulması bekleniyor.
Satınalma gücümüzün yükseldiği, sıradan otomobiller için yıllarca çalışmak zorunda kalmadığımız güzel günleri görmek dileğiyle.