Yenipazar, Büyük Menderes Havzasının orta bölümünde bulunan, ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanan, yoğun arıcılık ve bal üretimi yapılan, nüfus ve yüzölçümü bakımından Aydın’ın ufak ilçeleri arasında yer almaktadır. Yenipazar için yerel kimliğini ve özelliklerini koruyarak, dünya sahnesinde yer almak isteyen sakin şehir (cittaslow) tabiri kullanılmaktadır. Aydın çevre ve sağlık değerlerine baktığımızda sakin şehir diye adlandırılan Yenipazar’ın aslında çok sakin olmadığını, Aydın ve Türkiye ölçeğinde ibretlik olduğunu görmekteyiz. 2013 yılı TÜİK ölüm istatistiklerine göre Türkiye’de 206, Aydın’da 159, Yenipazar’da 96 yaşayan kişiden bir tanesi ölmüştür. 2013 yılı ölüm oranlarına baktığımızda Yenipazar’da meydana gelen ölümlerin Türkiye ortalamasından yüzde 115, Aydın ortalamasından yüzde 66 daha fazla olduğu görülmektedir. 2015 yılı TÜİK ölüm istatistiklerine göre Türkiye’de 194, Aydın’da 142, Yenipazar’da 87 yaşayan kişiden bir tanesi ölmüştür. 2015 yılı ölüm oranlarına baktığımızda Yenipazar’da meydana gelen ölümlerin Türkiye ortalamasından yüzde 123, Aydın ortalamasından yüzde 63 daha fazla olduğu görülmektedir. Yine TÜİK verilerine göre Aydın'da 01 Ocak -31 Aralık 2014 tarihleri arasında gerçekleşen doğum ve ölüm oranlarına baktığımızda Aydın’da nüfus başı doğum/ölüm oranın (113/74=1,52) en düşük yani ölümlerin en fazla Yenipazar ilçesinde olduğu görülmektedir. Yenipazar çevre değerlerine baktığımızda sonuçların sağlık sonuçlarından farklı olmadığını görmekteyiz. Doğal Yaşamı Koruma Vakfının 2013 yılında Büyük Menderes nehri ve kollarında yaptığı su kirlilik araştırmasında Aydın’da en şiddetli organik su kirlilik oranları Yenipazar, Kuyucak, Bozdoğan, Çine ilçelerinde saptanmıştır. Yine Menderes havzası topraklarında yapılan çalışmada topraklardaki kirlilik değerlerinin Menderes su kirlilik değerinden beş kat daha fazla olduğu bulunmuştur. 2004 yılında ADÜ Ziraat Fakültesi tarafından yapılan çalışmada Yenipazar, Kuyucak, Bozdoğan bölgesindeki Menderes nehrinden alınan su ile yetiştirilen bitkilerin genetik yapısının bozulduğu saptanmıştır. Yenipazar ilçesinin sosyolojik yapısı ve yaşantısı hakkında bilgi edinmek için 2013-2018 yılları arasında Aydın yerel basınında Yenipazar ile ilgili çıkan bazı haberlere baktığımızda şu bilgilere ulaştık; •Aydın’da esrarengiz arı ölümleri.(1 Mayıs 2013). •Şaşırtan arı ölümleri.(7 Nisan 2014). •Yenipazar’lı ayakkabı boyacısı evinde ölü bulundu.(25 Nisan 2014). •Aydın’da cinayet.(22 Haziran 2014). •Yenipazar’da pide festivali başladı.(17 Ekim 2014). •Yenipazar’da sağlıklı nesiller projesi devam ediyor.( 26 Aralık 2014). •Büyük Menderes nehrinde taşkın.(17 Nisan 2015). •Ölüm oranları artınca mezarlıklarda çalışmalar başladı.(21 Mayıs 2015). •Yenipazar’da şok.(8 Temmuz 2015). •Aydın’lı fıstık üreticisi çözümü arabeskte buldu.( 14 Eylül 2015). •Hayvan pazarları kapatıldı.(19 Kasım 2015). •Aydın’da gıda zehirlenmesi.( 18 Aralık 2015). •Yenipazar’da tüfeğini temizlerken canından oldu.(6 Ocak 2016). •Aydın’lı iki üniversiteli kıza bıçaklı saldırı.( 25 Şubat 2016). •Aydın’da orman katliamı.( 5 Mayıs 2016). •Aydın’da 20 av tüfeği ele geçirildi.(16 Şubat 2017). •Hastalığa yakalanan antep fıstığı Aydın’lı üreticisini üzdü.(15 Haziran 2017). •Yenipazarlı üreticiler susuz kaldı.( 6 Temmuz 2017). •Yenipazar’da hastalık mı var? (3 Ağustos 2017). •Hayvan ölümleri araştırılsın.(6 Ağustos 2017). •Aydın’da kuraklık tehlikesi.(23 Eylül2017). •Aydın’da buzağı ölümlerine karşı eğitim toplantısı yapıldı.(27 Ekim 2017). •Ailesinin kayıp başvurusu yaptığı kişi ölü bulundu.(7 Kasım 2017). •Aydın’da 1656 kadın devlete sığındı. Yenipazar, Bozdoğan, Kuyucak, Karacasu, Buharkent, Nazilli ilçeleri yaşayan nüfusa göre en fazla kadının sığındığı ilçeler. (1 Ocak 2018). •Kaybolduktan 20 gün sonra ölü olarak bulunan kadın son yolculuğuna uğurlandı.(05 Ocak 2018). •17 yaşındaki futbolcu Abdullah Eröz kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.(8 Ocak 2018). •Üzerine benzin döküp kendini ateşe verdi.(10 Ocak 2018). •Sakin şehirde 24 saatte üç intihar girişimi; 2 ölü, 1 yaralı.(11 Ocak 2018). •Hayvan damında intihar.(11 Ocak 2018) •Aydın’ı terk ettiler; Menderes deltasında yapılan araştırmada kuş sayılarında yüzde 50 azalma saptandı.( 26 Ocak 2018). Aydın yerel basınında 2013-2018 döneminde yer alan haberlere baktığımızda bölgede Menderes nehir taşkınların sık görüldüğü, buna bağlı olarak Menderes sularındaki kirliliğin bölge topraklarını kirlettiği görülmektedir. Bölgede gıda zehirlenmeleri, toplu arı ölümleri, büyük baş hayvan salgın ve ölümleri, kuş sayılarında azalma, tarımsal ürünlerde zaman zaman hastalıkların ortaya çıktığı görülmektedir. Yine haberlerde intiharların, cinayetlerin, genç ölümlerin, evden kaçma-kayıpların, kadına yönelik şiddet olayların haber konusu olduğu görülmektedir. İstanbul Üniversitesinden Ender Karadeniz “2005-2008 yılları arasında Yenipazar Ceza Mahkemelerine intikal eden yaralama suçlarının incelenmesi” adlı yüksek lisans tezi yapmıştır. Bu tez sonucuna göre “Geçim kaynağı büyük oranda tarım ve hayvancılığa dayanan Yenipazar ilçesinde işlenen yaralama suçlarının büyük bir bölümünün ilçe merkezinde gerçekleştiği belirlenmiştir. İşlenen suçlarda özellikle kişilerin eğitim seviyelerinin ve ekonomik durumlarının oldukça etkin bir rol oynadığı görülmüştür. Verilen kararlarda aile içi şiddetin yaralama suçları içerisinde önemli bir yer teşkil ettiği tespitlere ulaşılmıştır”. Aydın Tabip Odasının 2012 yılında yaptığı “Aydın ili intihar oranları” çalışma sonuçlarına baktığımızda intiharların Aydın belde ve köylerinde, çiftçilerde, yaşlı popülasyonda daha fazla olduğu görülmüştür. İlçelere göre dağılımda ise nüfusa göre Nazilli, Çine, Bozdoğan, Yenipazar’da intiharların en yoğun bulunmuştur. İntihar nedenleri arasında ilk sırayı hastalıklar yer almaktadır. Hastalıklar içerisinde de ilk sırayı psikiyatrik hastalık yer almaktadır. Tekirdağ N.K.Ü.Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanlığı Türkiye’de son yıllarda güçlü hissedilen mevsimsel iklim değişikliklerinin, toplum psikolojisinde tahribatlara yol açtığına dikkat çekti. The Lancet dergisi 2017 yılında “İklim değişikliğinin insanlar üzerine etkisi” adlı çalışma yayınladı. Bu araştırmada küresel ısınmanın yol açtığı hava durumu ve yağışlardaki aşırı değişiklik nedeniyle çoğu insanın çiftçilik yapamadıkları için evlerini terk etmek zorunda kaldığı yayınlandı. Araştırmada "iklim değişikliği sebebiyle gerçekleşen göçün, hem doğrudan hem de sosyal servisler ve temel sağlık düzeninin bozulması açısından, fiziksel ve zihinsel olarak insan yaşamı üzerinde büyük bir etkisi bulunuyor" denildi. Yenipazar ilçesi çevre, sağlık, tarım, sosyal yapı ve yaşam verileri, Aydın’da giderek artan çevre kirliliği ve iklim değişikliği sonuçlarının toplumsal yaşantımıza etkisini gösteren prototip bölge olması adına çok önemlidir. Sonuç; Yenipazar örneğinde çevre sonuçlarına baktığımızda Aydın’da çevre sorunlarına sessiz ve sakin kalma döneminin bittiği, hatta çok geç kalındığı görülmektedir.
Trend Haberler
Aydın'da acı ölüm: Hız tutkusu sonu oldu
Nazilli’de okul yangını: Gece başlayıp sabaha kadar cayır cayır yandı
Genç mühendis kansere yenildi
Aydın'da feci kaza! 27 yaşında hayatını kaybetti
Aydın’da feci ölüm: Süt sağarken akıma kapılarak can verdi
Kuşadası'nda zamlara karşı çare sobalar oldu