HAÇLI SEFERLERİ ANADOLUYU EBEDİ TÜRK YURDU YAPTI
Mahmut Ökçesiz
Malazgirt zaferinden sonra hızlanan ve Ege denizine kadar ulaşan Türkmen akınları Batı Anadolu’da İzmir’de Çakabey ve Efes’te Tanrıbermiş Bey tarafından kurulan iki Türk devleti ortaya çıkarmıştı. Biri 15 yıl, diğeri 24 yıl süren bu iki Türk devleti elbette 11.yy daki Kuşadası ve çevresindeki Türk izleridir. 1096 yılında başlayan 1. Haçlı Seferi Türk egemenliğine kısa bir ara vermiş Türklerin Batı Anadolu bölgesinden Orta Anadolu'ya çekilmesine ve Bizans'ın buralara yeniden hâkim olmasını sağlamıştır. I. Kılıçarslan'ın 1107 de ölümünden sonra, Kapadokya Emiri Hasan Bey'in Batı Anadolu bölgesinde Bizans'a karşı saldırıya geçtiğini, Alaşehir, Kırkağaç, Bergama ve İzmir taraflarına kuvvet sevk ettiği bilinmektedir. Şehinşah'ın 1110 yılında Türkiye Selçuklu tahtına çıkmasından sonra Türklerin Batı Anadolu'daki faaliyetleri artmıştır. II. Haçlı Seferi'ne katılan Fransa Kralı Louis, 1147'de Bergama-Efes-Denizli üzerinden Antalya'ya ulaşmaya çalışırken buradaki Türkmenler tarafından ağır kayıplara uğratılmıştır. Fransa Kralı'nın maiyetinde bulunan Odon de Deuil'in ifadesinden anlaşıldığına göre Türkler, Efes'e kadar olan kıyı kesimlerine kadar ilerlemişlerdi. Bu durum bize Türklerin XII. yüzyılın ortalarında Batı Anadolu bölgesinde etkin olduklarını göstermektedir. (1) Bilhassa 1176 yılında Miryakefalon zaferinden sonra Türkiye Selçuklu sultanının hâkimiyeti Alaşehir'in batısına kadar genişlemiştir.
1101 ve 1146’da düzenlenen iki seferin başarısızlığa uğramasına ve 1189’daki seferin Anadolu’dan herhangi bir kalıcı hasar bırakmadan geçip gitmiş olmasına rağmen dördüncünün Anadolu’daki Türklere de zararı dokunmuştu, Türkmenlerin Batı’ya yayılmaları bir 60 yıl daha ertelenmişti. (2) On binlerce hatta yüzbinlerce Türk yurt edinmek için geldikleri Anadolu’yu canları-kanları ile savundukları gibi İslam bayrağını da yere düşürmemişler ve İslamın tekrar Arap yarımadasına hapsedilme emelini de ortadan kaldırmışlardır. Haçlı seferlerinin ana amaçlarından biri de Türkleri Anadolu’dan atmak, ellerinden ham madde kaynaklarını almak ve zengin ticaret yollarının karlarına konmaktı. Bizanslılar ve Haçlı orduları Türkleri Anadolu topraklarından atamadı ancak Türkmen ilerlemesini kısa bir dönem durdurdu. Haçlı seferleri Anadolu’yu ecdadımızın ebedi yurdu haline gelmesini sağladığı gibi, o zaman Bizans hakimiyetinde olan Rum, Ermeni, Gürcü, Yahudi, Asuri, Keldani ve vb azınlıkların yok olmalarını da önledi.
Anadolu'nun ortası ve doğusu, çoğu zaman birbirleriyle savaşan ama bazen Bizans'a ve Haçlılara karşı işbirliği yapabilen Selçuklular, Danişmendiler, Mengücükler, Saltuklular, Artuklular tarafından her geçen gün Türkleştiriliyordu. Selçuklular dışındaki beyliklerin ellerinde bulunan şehirler ve bölgeler de kısa zaman sonra onların denetimine girecekti. Selçukluların 1176'da Miryakefalon ‘da Bizans'a karşı elde ettiği zaferden sonra, artık Gediz'in, Menderes'in, Sakarya'nın civarındaki tüm topraklar Türkmenlerin yaylakları ve kışlakları olmuştu.(3) Anadolu'nun Kuzey taraflarına Bozok, Güney taraflarına Üçok boyları yerleştirildi. Doğu ve İç Anadolu'dan sonra, Ege de göçebe Türk toplulukları tarafından doldurulmuştu. Denizli ve Aydın civarı bir nevi Türkmen topluluklarının toplandığı ve boylar halinde fethedilen uç noktalardaki topraklara gönderildiği ana üs şehirleriydi . Kısacası Haçlı seferlerinde ecdadımızın gösterdiği can siparane çaba, verdikleri yüzbinlerce şehit ve akıttıkları ter bu kadim toprakları bize ebedi vatan yapma imkanı kıldı.12 yy Türk’ün ateşle imtihan olduğu çileli bir asırdır. “ O zaman batı Anadolu’da Türk var mıydı ki ? “ diye atıp-tutanlar Ege bölgesindeki savaş meydanlarına, Denizli-Efes-Bergama hattındaki tarihi mezarlıklara, haç işaretli mezar taşlarına ve her şeyden önce bugün müzelerimizde sergilenen “ haçlı ve Türkmen ok uçlarına” baksınlar ve ondan sonra ahkam kessinler. Bu toprakların her karışında Türk’ün kanı ve alın teri vardır. (devam edecek)
......................................................................................................................................
1. Prof. Dr. Necmi Ülker , Batı Anadolu'nun Türkleşmesi, İzmir Örneği , tarihtarih.com
2. Selim Tezcan / 02.12.2015, http://www.tarihhaber.net/hacli-seferleri-ve-karsi-hacli-seferleri-ii/
3. Doç. Dr. Erol Göka, Anadolu’da Göçbe Türkler, 18.06.2007 tarihli Hürriyet Gazetesi
Yorumlar
Trend Haberler
Aydın'da acı ölüm: Hız tutkusu sonu oldu
Nazilli’de okul yangını: Gece başlayıp sabaha kadar cayır cayır yandı
Genç mühendis kansere yenildi
Aydın'da feci kaza! 27 yaşında hayatını kaybetti
Aydın’da feci ölüm: Süt sağarken akıma kapılarak can verdi
Kuşadası'nda zamlara karşı çare sobalar oldu