Bu hafta sizlere stresin saçları neden beyazlattığından bahsedeceğim. Harvard Üniversitesi’nden bilim insanları, stresin saçları nasıl beyazlattığını buldular. Stresin saçları beyazlattığı bilgisi hiçbirimizi şaşırtmaz. Ama stresin neden saçları beyazlattığı, hemen cevaplayabileceğimiz bir soru değildir. Gelin bir bakalım bilim insanları bu durumu nasıl açıklamış… Bilim insanları, uzun zamandır saçların beyazlamasının doğal yaşlanma sürecinin, bazı pigmentlerin, foliküllerin bozukluklarının ve stresin sonucu olduğunu biliyorlar. Ama şimdiye kadar stresin nasıl saçları beyazlattığı sorusuna cevap bulunamamıştı. Daha önce stresin, yaşlanma sürecinin hızlandırdığı için saçları beyazlattığı düşünülüyordu. Ancak yapılan yeni bir araştırma, durumun böyle olmadığını ortaya çıkardı. Harvard Üniversitesi’nden bilim insanlarının yaptığı yeni bir çalışma, savaş ve uçuş korkusundan kaynaklanan stresin saçlarının beyazlamasının arkasındaki nedenlerden olduğunu tespit ettiler. Bu türden büyük bir stres kaynağı ile karşılaştığımızda, saçlarımızın rengi ile sorumlu kök hücrelerini aktive eden sempatik bir sinir tepkisi ortaya çıkıyor. Temel olarak şöyle özetleyebiliriz: Çok korkarsak, hücrelerimiz sınırlı olan saç boyasını kullanıyor. Harvard Üniversitesi’nden araştırmacılar, konu ile ilgili yayınladıkları makalede, “Çalışmamız stresin neden olduğu sinirsel aktivitenin somatik kök hücrelerin hızlı ve kalıcı bir kaybına neden olabileceğini göstermektedir.” dediler. Stres altında kaldığımızda, saç köklerimizdeki sinirler tepki oluşturduğunu biliyor muydunuz ? Araştırmacılar, stresin saçların beyazlatmasını nasıl sağladığını tespit etmek için fareler üzerinde deneyler gerçekleştirdi. Araştırmacılar fareleri üç farklı stres faktörü ile karşılaştırdılar: fiziksel kısıtlama, fiziksel ağrı ve psikolojik sıkıntı. Farelerin tüyleri, bu üç stres faktörü karşısında da beyazladı. Çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılar, farelerin tüylerinde beyazlamayı tespit ettikten sonra bu beyazlamaya gerçekte neyin neden olduğunu bulmak için de bir çalışma gerçekleştirdiler. Araştırmacıların tüyleri beyazlattığını düşündükleri ilk şüpheli adrenal bezlerdi. Adrenal bezleri alınan fareler, yeniden stres faktörleri ile karşılaştılar. Adrenal bezleri olmayan farelerde yine tüylerin beyazlaması gözlendi. Beyaz saç ve tüyler, canlılar için avantaj sağlıyor. Adrenal bezleri olmayan farelerinde tüylerinde beyazlama gözlenmesinin ardından farelerin diğer hormonal süreçleri araştırmacılar tarafından engellendi. Hormonal süreçlerinde engellenmesinin ardından araştırmacılar, sempatik bir sinir tepkisinin beyaz tüylerden sorumlu kök hücreye aşırı yüklenmesinden kaynaklı olduğu fark ettiler. Bu sinir tepkisinin engellenmesinin ardından farelerde tüy beyazlaması durdu. Bilim insanları, saçlarda veya tüylerde görülen beyazlamanın evrimsel bir avantaj kazandırdığını düşünüyorlar. Beyaz saç veya tüy, çoğunlukla yaşlanma sürecinin bir getirisi olduğu için beyaz saçları veya tüyleri bulunan canlılar deneyim ve liderlik gibi konularda türün diğer bireylerine güven veriyorlar.