AYDIN’DA ÇEVRE KİRLİLİĞİNE GENEL BAKIŞ
Metin Aydın
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2017 yılında, 2015 yılı verileri üzerinden Türkiye Çevre Sonuçları ve Önceliklerini Değerlendirme Raporunu yayınladı. Bu rapora göre Aydın’ın en önemli çevre sorunları önem sırasına göre 1- Su kirliliği, 2- Hava kirliliği, 3- Atıklar, 4- Toprak kirliliği ve 5- Gürültü kirliliğidir.
Aydın’ın en önemli "YER ÜSTÜ SU KAYNAĞI" olan Büyük Menderes nehri kaynak aldığı Afyon Su Çıkan mevkinde içilebilen nitelikte suya sahip iken Uşak ve Denizli’de tekstil ve deri sanayi tesislerinin atıksu ve atıkları ile kirlenmeye başlamaktadır. Aydın il sınırlarında en önemli Menderes nehir kirlilik sebebi zeytin yağı işleme tesislerinin yarattığı zeytin karasuyudur. Havza boyunca mevcut yerleşim yeri ve sanayi tesislerinin çoğunda atıksu arıtma tesisi mevcut olmadığından ötürü atıksular doğrudan veya dolaylı şekilde Büyük Menderes nehrine deşarj ediliyor.Bu ise nehrin kirliliğini olumsuz yönde etkilemektedir.
Aydın il sınırları içinde bulunan Büyük Menderes nehri 3’üncü sınıf kalitede suya sahiptir.Menderes nehrini kirleten unsurlar önem sırasına göre 1- Evsel atıksular ve atıklar, 2- Sanayi kaynaklı atıksular ve atıklar, 3- Zirai ilaç ve gübre kullanımıdır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının raporunda Aydın il merkezi ve ilçelerinde ATIKSULARIN yol açtığı kirlenmenin nedenlerine baktığımızda çoktan aza doğru şu şekilde sıralandığını görmekteyiz; yüzde 23 yerleşim yerlerinde evsel nitelikli atıksuların arıtılmaması, yüzde 17 kanalizasyon şebekesinin olmaması veya yetersiz olması, yüzde 13 büyük sanayi kuruluşların atıksularını arıtmaması, yüzde 13 foseptik çukurlarının sağlıklı şekilde inşa edilmemesi, yüzde 13 foseptik atıklarının vidanjörle çekildikten sonra gelişigüzel yerlere boşaltılması, yüzde 11 zirai mücadele ilaçlarının kullanımı, yüzde 6 küçük sanayilerde toplu arıtmanın olmaması, yüzde 2 arıtma tesisi kapasite ve verimlerinin yetersiz olması, yüzde 2 arıtma tesisinde görevli olan personelin yetersiz olması.
Aydın’da atıksuların yol açtığı kirlenmenin nedenlerine il merkezi ve her ilçede ayrı ayrı olarak baktığımızda atıksuların kirlenme nedenleri şunlardır;
Efeler (kanalizasyonun yetersizliği, büyük sanayi kuruluşların atıksularını arıtmaması, zirai ilaçların kullanımı), Bozdoğan (evsel atıksularını arıtılmaması, zirai ilaç kullanımı,arıtma tesisinin kapasite yetersizliği ),
Buharkent (evsel atıksularını arıtılmaması, büyük sanayi kuruluşlarının atıksularını arıtmaması, zirai ilaçların kullanımı),
Çine (zirai ilaç kullanımı),
Didim (evsel atıksuların arıtılmaması, foseptiklerin sağlıklı inşa edilmemesi, foseptiklerin vidanjör ile gelişigüzel yerlere boşaltılması),
Germencik (kanalizasyon yetersizliği, evsel atıksuların arıtılmaması, büyük sanayi kuruluşlarının atıksularını arıtmaması, foseptiklerin sağlıklı inşa edilmemesi, foseptiklerin vidanjör ile gelişigüzel boşaltılması),
İncirliova (evsel atıksuların arıtılmaması, küçük sanayilerde toplu arıtmanın olmaması),
Karacasu (kanalizasyon yetersizliği, evsel atıksuların arıtılmaması, büyük sanayi kuruluşların atıksularını arıtmaması),
Karpuzlu (kanalizasyon yetersizliği, evsel atıksularının yetersiz arıtılması, foseptiklerin sağlıklı inşa edilmemesi, foseptiklerin vidanjör ile gelişigüzel boşaltılması),
Koçarlı (kanalizasyon yetersizliği,evsel atıksularının yetersiz arıtılması, foseptiklerin sağlıklı inşa edilmemesi, foseptiklerin vidanjör ile gelişigüzel boşaltılması),
Köşk (kanalizasyon yetersizliği, evsel atıksuların arıtılmaması, büyük sanayi kuruluşlarının atıksularını arıtmaması, küçük sanayilerde toplu arıtmanın olmaması),
Kuşadası (kanalizasyon yetersizliği, evsel atıksuların arıtılmaması, foseptiklerin sağlıklı inşa edilmemesi, foseptiklerin vidanjör ile gelişigüzel boşaltılması),
Kuyucak (arıtma tesisinde görevli olan personelin yetersiz olması),
Nazilli (küçük sanayilerde toplu arıtmanın olmaması, foseptiklerin sağlıklı inşa edilmemesi),
Söke (zirai ilaçların kullanımı).
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Aydın il sınırlarında YER ALTI SULARININ muhtemel kirlenme sebeplerine baktığımızda “Bu konu ile ilgili bilgi edinilememiştir” ibaresinin olduğunu görmekteyiz. Aydın ilinin en önemli içme ve kullanma su kaynakları yer altı sularıdır. Aydın’da şu anda yer altında 2000-3000 metre derinliklere ulaşan 600’ün üstünde jeotermal kuyular mevcut olup, bu tesisler çok fazla yer altı sularını kullanmaları dışında çok daha fazla miktarda yer altı sularını kirletmektedir. O nedenle Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bu konu ile ilgili raporu eksiktir.
Aydın il sınırlarında YÜZME SULARININ kirlenme nedenlerine baktığımızda evsel atıksularının arıtılmadan denizlere bırakılması olduğunu görmekteyiz. Didim ve Kuşadası yüzme suyu kalitesi çok iyi-iyi-kötü-çok kötü sınıflamasında “iyi” olarak saptanmıştır. Fakat bu ilçelerde mevcut şehir yapılanması bu şekilde devam ederse ve kanalizasyon sistemi kurulmaz,evsel atıksular arıtılmaz ise çok kısa sürede deniz suyu kalitesi kötü-çok kötü olma potansiyeli taşımaktadır.
Aydın’da su kirliliğinin giderilmesinde karşılaşılan problemler önem sırasına göre şu şekilde sıralanmıştır; Mali imkansızlıklar,toplumda bilinç eksikliği, kurumsal ve yasal eksiklikler.
Aydın’da HAVA KİRLİLİĞİNE sebep olan kaynaklar önem sırasına göre şu şekilde sıralanmıştır; Evsel ısınma, karayolu trafiği, imalat sanayi işletmeleri, maden işletmeleri.
Aydın’da TOPRAK KİRLİLİĞİ nedenleri önem sırasına göre şu şekilde sıralanmıştır; Sanayi kaynaklı atık boşaltımı,jeotermal sular, vahşi depolanan evsel katı atıklar, aşırı gübre kullanımı, plansız kentleşme, aşırı tarım ilacı kullanımı, madencilik atıkları, vahşi depolanan tehlikeli atıklar, hayvancılık atıkları.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı daha önce yayınladığı bir raporda jeotermal santrallerin toprak kirliliği yaptığı üç ilden birinin Aydın olduğunu deklare edilmişti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2017 yılında yayınladığı raporda da jeotermallerin Aydın’da toprak kirliliği yapan 2’inci en önemli sebep olarak deklare edilmesi Aydın’da jeotermal işletmeciliğin çevreye,toprağa yaptığı kirliliği göstermesi adına büyük önem taşımaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Aydın’da toprak kirliliğinin önlenmesi amacıyla alınan tedbirler ise önem sırasına göre; sanayi/madencilik tesislerinin sıvı-katı ve gaz atıklarını mevzuata uygun olarak bertarafının sağlanması, mevzuata uygun olarak gübreleme-ilaçlama ve sulamanın yapılması,izleme/ denetim faaliyetleri.
Aydın’da son yıllarda daha fazla olmak üzere su, hava ve toprak kirliliği giderek artmaktadır. Maalesef bu süreçte Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Aydın’da kirliliğin giderilmesi adına açıklanan ve alınması gereken tedbirler maliyet nedeni ile alınmamış, sadece izleme ve denetim (çok yetersiz) süreci izlenmiştir.
Yorumlar
Trend Haberler
Aydın’a yılın ilk karı yağdı
Aydın'da acı ölüm: Hız tutkusu sonu oldu
Nazilli’de okul yangını: Gece başlayıp sabaha kadar cayır cayır yandı
Genç mühendis kansere yenildi
Aydın'da feci kaza! 27 yaşında hayatını kaybetti
Aydın’da feci ölüm: Süt sağarken akıma kapılarak can verdi