4857 sayılı İş Kanunu’nun 13. maddesin de kısmi süreli çalışmanın tanımı şu şekilde yapılmıştır. “İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesidir.”
Son zamanlarda işveren tarafından işçi maliyetlerin düşürülmesi, işçi açısından çalışmaya uygun boş zamanının değerlendirilmesi amacıyla Part Time iş sözleşmesiyle çalıştırma ve çalışma şekli sıklıkla benimsenmektedir. 4857 Sayılı İş Kanununun 13. maddesinde, kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçi ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, iş sözleşmesinin kısmî süreli olmasından dolayı tam süreli emsal işçiye göre farklı işleme tâbi tutulamayacağı belirtilmektedir.
Kısmi süreli çalışan işçinin ücret ve ek ödemleri tam zamanlı çalışan emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenirken, yıllık ücretli izin, ücret veya paraya ilişkin bölünebilir bir menfaat olmadığından, çalışılan süreye orantılı olarak değil, tam olarak yasada belirtilen gün kadar kullandırılması gerekmektedir.
4857 Sayılı İş Kanununun 53. maddesiyle düzenlenen Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin “Kısmi Süreli ve Çağrı Üzerine Çalışmalarda Yıllık Ücretli İzin” başlıklı 13. maddesi, “kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar yıllık ücretli izin hakkından tam süreli çalışanlar gibi yararlanır ve farklı işleme tabi tutulamaz. Kısmi süreli çalışan işçilerle tam süreli çalışan işçiler arasında yıllık izin süreleri ve izin ücretleri konularında bir ayrım yapılamaz.” şeklindedir.
Konuyla ilgili olarak birçok yargı kararı da mevcuttur. Yargıtay 9. HD. 4.06.2001 gün 2001/6848 E, 2001/9525 sayılı kararında, “ Kısmi çalışma ister haftanın bir veya bazı günlerinde çalışma şeklinde gerçekleşsin, ister her gün birkaç saat çalışma şeklinde olsun, işçi işyerinde çalışmaya başladığı tarihten itibaren bir yıl geçince yıllık ücretli izin hak eder.” şeklinde hüküm tesis etmiştir.
Yargı karından açıkça anlaşıldığı üzere kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçi haftada bir gün dahi çalışsa bir yılını doldurduğunda yıllık ücretli izni hak edeceği gerek yönetmelik gerekse yargı kararlarında açıkça belirtilmektedir.
Yönetmelik gereği yıllık ücretli izin hakkı olan işçinin hak ettiği izin gün sayısı ve izinlerini hangi günlerde kullanacağı hususları yine 4857 Sayılı İş Kanununun 53. maddesine dayanılarak çıkarılan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin “Kısmi Süreli ve Çağrı Üzerine Çalışmalarda Yıllık Ücretli İzin” başlıklı 13. maddesinde belirtilmiştir. Söz konusu madde “kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar iş sözleşmeleri devam ettiği sürece her yıl için hak ettikleri izinleri, bir sonraki yıl izin süresi içine isabet eden kısmi süreli iş günlerinde çalışmayarak kullanır.” şeklindedir.
Kısmi Süreli ve Çağrı Üzerine Çalışmalarda işçi bir yılını doldurduğunda 14 günlük izin hakkını kazanmaktadır. Bir ile beş yıllık çalışma süreleri olan işçilere tanınan 14 günlük izin hakkı tam zamanlı çalışan işçiler gibi kısmi süreli çalışanlar içinde geçerliği olduğu hususunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır.
Kısmi süreli çalışan işçi bir yılını doldurduğunda 14 günlük izin hakkını kullanabilecektir. On dört günlük yıllık ücretli izin kulanım süresi içinde çalışan, Part Time çalışma günlerinde yıllık ücretli izinli sayılacaktır. Yıllık ücretli izin sürelerine hafta tatili, genel tatil ve bayram tatili süreleri dâhil edilmemektedir. İzin süresine bu tatiller denk geldiğinde bu tatil günleri izin günlerine eklenmesi gerekmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumunun uygulamış olduğu idari para cezalarının yüksekliği dikkate alındığında yıllık ücretli izin konusu işçi çalıştıran işletmeler açışından önem arz etmektedir.
Saygılarımla…