Bu yazımda bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununda yapılan eklemelere yer vereceğim.
1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nda Yapılan Düzenleme ile yeni bir vergi ihdas edilerek “DEĞERLİ KONUT VERGİSİ” vergi mevzuatımızda yerine almıştır. 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa 41 inci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değeri 5.000.000 Türk lirası ve üzerinde olanlar Değerli Konut Vergisine tabidir.”
Eklenen madde metninden iş yeri niteliğindeki taşınmazların vergi dışı bırakıldığı anlaşılmaktadır. Kanunda yer aldığı şekliyle, Değerli Konut Vergisini, mesken nitelikli taşınmazların maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa mesken nitelikli taşınmaza malik gibi tasarruf edenler ödeyecektir. Bir mesken nitelikli taşınmaza paylı mülkiyet hâlinde malik olanlar, hisseleri oranında mükelleftirler. Elbirliği mülkiyette malikler vergiden müteselsilen sorumlu olup, Değerli Konut Vergisinin mükellefidirler.
Verginin hesaplamasında, vergi matrahı için iki değerden biri esas alınmaktadır. Bina vergi değeri ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değerden yüksek olanı verginin matrahı oluşturmaktadır.
Değerli konut vergisinin dilimleri ve oranı ise aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazlardan değeri;
5.000.000,00.- TL ile 7.500.000,00.- TL arasında olanlar (Binde 3)
7.500.001,00.- TL ile 10.000.000,00.- TL arasında olanlar (Binde 6)
10.000.001,00.- TL’yi aşanlar (Binde 10) oranında vergilendirilecektir.
Paylı mülkiyette ve elbirliği mülkiyet durumunda vergi matrahın hesabında mesken nitelikli taşınmazın toplam değerinin esas alınacağı belirtilmiştir.
Değerli konut maliki olan mükellefeler vergi beyannamesini takip eden yılın Şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yerdeki Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı yetkili vergi dairesi müdürlüklerine beyan edilecektir.
İlgili vergi dairesine beyanın yapılmasıyla vergi yetkili vergi dairesince yıllık olarak tarh ve tahakkuk olunacaktır. Gelecek yıllar için de mükellef tarafından aynı şekilde yıllık olarak beyanname verilecek olup vergi yine ilgili vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilecektir.
Vergi mükellefi adına ilgili vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilen vergi, beyan olunan yılın Şubat ve Ağustos aylarının son gününe kadar iki eşit taksitte ödenecektir.
Değerli Konut vergisinden muaf olan taşınmazlar ise şu şekil belirtilmiştir. Aşağıda belirtilen mesken nitelikli taşınmazlar, Değerli Konut Vergisinden muaftır.
Genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin ve üniversitelerin maliki veya intifa hakkına sahip olduğu mesken nitelikli taşınmazlar.
Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olan kişilerden; kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup on sekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların sahip olduğu mesken nitelikli taşınmazlar.
Yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar ile elçilerin ikametine mahsus mesken nitelikli taşınmazlar ve bunların müştemilatı (karşılıklı olmak şartıyla) ve merkezi Türkiye’de bulunan milletlerarası kuruluşlara, milletlerarası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerine ait mesken nitelikli taşınmazlar.
Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar (arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar dâhil)
Muafiyet maddesinde gözden kaçırılmaması gereken ve önem arz eden husus ise bina inşası (müteahhitlik) işiyle iştigal eden işletmeler adına kayıtlı taşınmazların kiraya verilmesi veya herhangi bir suretle kullanılması muafiyet şartlarını bozmaktadır. Kiraya verilmiş veya kullanılmış mesken nitelikli taşınmazlar Değerli Konut Vergisinden muaf değildir.
Saygılarımla..