Kültür mirasımız olan Sümerbank Basma Fabrikası’nın Nazilli’ye kurulması, aslında Mustafa Kemal Atatürk’ün Nazilli’yi sanayi merkezine dönüştürme ve ardından kentimizi vilayet yapma projesiydi. Çünkü Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının mimari projesi olan Kuvay-ı Milliye Hareketi'ne Nazilli ve çevresinin katkılarını göz ardı edemezdi. Bunun adı vefaydı… Yıllar önce vilayet olmayı hak eden bu asil şehir, yetim bir evlat gibi maalesef hükümetlerin gözünden kaçtı ya da kaçırıldı. Sümerbank Basma Fabrikası’nın Nazilli’ye kurulmasıyla kentimiz, Ege Bölgesi'nin sanayi ve kültür merkezi haline dönüştü. Bu yüce kuruluş sayesinde kentimiz okuryazarlıkta, sanatta, bilimde, sporda ve bunun gibi birçok kültürel ve sosyal etkinliklerde adından sıkça söz ettirmeye başladı. Örneğin; Fabrika çalışanları, 15-18 Şubat 1948’te Nazilli Sümerbank Tiyatro ve Opera Salonu'nda oyuncuların tamamı fabrikadaki personelinden oluşan bir 'Opera' sergilediler. Yıllarca üreten Sümerbank sayesinde büyük çoğunluğu işçilerden oluşan Nazilli, her sabah 'Gıdı Gıdı' treninin düdüğüyle uyandı. Fabrika, 1990'lı yıllarda yönetim politikaları sebebiyle zarar etmeye başladı. Yine de yılmadı Nazillim, Sümerbank’ın son yıllarına kadar gelişmeye devam etti. Dünyadaki vahşi kapitalizme elinden geldiği kadar direndi direndi… Kimler dayanabilirdi ki yemyeşil ($) esen gücün karşısında! Bütün dünya nakavt olmuşken! Maalesef 2002 Mayıs’ında 'Her Fabrika Bir Kaledir' (M.K.Atatürk) parolasıyla kurulan Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası kapatıldı. Kale yıkılmıştı artık! Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla, bütün dünyada özelleştirme furyası başladı. 2005 yılında hurda gemileri parçalayıp satan bir firma, Sümerbank ruhunu canlandıracağını söyleyip herkesi umutlandırdı. Bütün eski tarihi makinelerin yerine yeni modern makineler getireceklerini vaat ettiler. Dev makineler tırlarla hurdalıklara taşındı. Yerine ne makineler geldi ne de firma yetkilileri! Umudun bittiği yıkık kale, artık Adnan Menderes Üniversitesi Sümer Kampüsü olarak kullanılıyor. Fabrikanın bulunduğu alanı üniversite ile birlikte bir kültür müzesine dönüştürmek bu bölgeye canlılık ve değer katacaktır. Tarihin ve kültürün yaşatıldığı yerler, hareketlenir ve değer kazanır. Nazilli’miz her şeyi hak ediyor ancak hakkını aramayanın hakkını kimse vermez. Bizim hakkımızın kaldığını düşünüyorum.
Sağlıcakla...