Türkiye tarımsal üretiminin yüzde 15’ni karşılayan Büyük Menderes Havzasının ana sulama kaynağı Büyük Menderes Nehridir. Bugün B. Menderes Nehri endüstriyel-kentsel atıksuları/atıkları, jeotermal akışkanları, maden atıksuları/atıkları, zirai ilaçlar, zeytin karasuyu kirleticilerine bağlı olarak Türkiye’nin en kirli 3’cü nehri haline gelmiş, su kirliliği tarımsal sulama yapılmaması gereken seviye olan 4’cü su kirliliğine ulaşmıştır. B. Menderes Havzası, B. Menderes Nehir kirliliği dışında nehir kuruması tehlikesi ile de karşı karşıyadır. B. Menderes Nehir ve kuruması havzada artarak devam eden ekolojik, ekonomik ve sağlık problemleri yaratmakta, havzanın tüm boyutları ile sürdürülebilirliği üzerinde ciddi tehlike yaratmaktadır.
B.Menderes Nehir kirliliğini gündeme getirme, sorunun sebeplerini araştırma, kamuoyunu bilgilendirme ve sürece katma, çözümün bir parçası olma, siyasi erki çözüme zorlama konularında faaliyet göstermek için Afyon, Aydın, Denizli ve Uşak illerindeki çevre dernekleri Büyük Menderes İnisiyatifi adı altında bir araya geldiler. 8 ay önce bu bileşenler dört ilde “Büyük Menderes Nehri Kirlenmesin, Acil Eylem Planı İstiyoruz” talepli ve TBMM’ne ulaştırılmak üzere imza kampanyası başlattılar. Bu süre zarfında 30 bin kişinin imzalı dilekçelerini ve 3,5 milyon havza yaşayanın gönül desteğini alan, Büyük Menderes Kirliliği konusunda Rapor hazırlayan İnisiyatif bileşenleri 12 Nisan 2022 tarihinde TBMM’ne gittiler. Bu yazıda ben size TBMM ziyaretinde yaşadıklarımızı ve gözlemlerimizi paylaşacağım.
Yorucu bir yolculuğun ardından soğuk bir Ankara sabahında saat 09:00’da TBMM’i ziyaretçi kabul kapısına ulaştık. TBMM’ne derdini anlatmak, çözüm bulmak isteyenler 3 farklı noktalarda sıkı kontrol sonrası içeri alınmakta. TBMM’nin korunması konusunda güvenlik tedbirlerinin gerekliliği konusunda heyette kimsenin aykırı fikri olmamasına rağmen, TBMM’nin kendisini kuran ve görev yapan vekilleri seçen halktan ne kadar kopuk olduğu veya korktuğu izlenimi ve düşüncesine sebep olduğu kararına varıldı. Diğer bir konu ise yanınızda taşıdığınız yazılı evrağın içeriği ve sayısı konusunda yaşanılan sıkıntılar. Heyetin yanında TBMM’de ziyaret edeceği TBMM Başkanvekilliği, Komisyon Başkanlıkları ve üyeleri, illerin vekillerine ulaştırılmak üzere belli sayıda basılı ve klasör haline getirilmiş rapor ve toplanılan dilekçeler var idi. Güvenlik noktalarında bu raporların ve dilekçelerin içeriği, sayısı, taşındığı yeni çanta bile sorun olabilmekte. Kısa bir redçi tutum ve yaklaşımdan sonra, meramımızı anlayan bir yetkilinin sıcak yaklaşımı sonrası 8 ay emek vererek topladığımız imza kampanyası dilekçeleri ve raporunu TBMM’ye sokabilmeyi başarmak, hepimize derin nefes aldırdı.
TBMM ziyaretinin gerçekleşmesi konusunda katkıları olan CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca’yı ziyaret sonrası TBMM Başkanvekili Haydar Akar heyeti makamında kabul ettiler. Kendileri ile B. Menderes Havzası sorunları ve Türkiye ekolojik problemleri konusunda uzunca sohbet etme şansı bulduk. Sıcak ve samimi bir ortamda gerçekleşen konuşmalardan sonra Büyük Menderes İnisiyatif heyeti kendilerine 30 bin adet “Büyük Menderes Nehri Kirlenmesin, Acil Eylem Planı İstiyoruz” imzalı dilekçeleri ve “Yok Olmanın Eşiğinde Büyük Menderes Nehri” Raporunu teslim etti. Kendileri bu konunun takipçisi olacaklarını, B. Menderes Havzasında yaşanılan sorunun TBMM gündemine gelmesi konusunda katkı sunacakları bildirdiler. Heyet TBMM ziyaretinde ana amacına ulaşmanın ve havza halkına verilen sözün yerine getirilmesini sağlamanın sevinci ile TBMM Başkanvekilinin huzurundan ayrıldı.
İYİ Parti Aydın Milletvekili Adnan Aydın Sezgin’nin katkıları ile izni alınan TBMM BZ-3 Salonunda saat 14:00-16:00 arasında , Afyon-Aydın-Denizli-Uşak İllerinde yer alan tüm siyasi parti milletvekillerinin çağrılı olduğu oturumda heyet adına Dr. Metin Aydın tarafından “Büyük Menderes Havzasında Kirlilik Sebepleri ve Bunların Tarım-Sağlık Üzerine Etkileri” konulu sunum yapıldı. Sunuma havzada yer alan CHP ve İYİ Parti Milletvekillerinin bazıları eşlik ettiler.
Sunum öncesi ve sonrası zaman diliminde heyet bileşenlerin hepsi, kendi illerinde bulunan tüm siyasi partilerin TBMM’deki milletvekillerinden randevu talebini kabul edenleri ziyaret ederek TBMM Başkanvekilliğine sundukları dilekçelerin takipçisi olmalarını talep ettiler, B. Menderes Havzası ile ilgili hazırladıkları raporu ilettiler. Bilahare TBMM’de Tarım, Çevre ve Enerji Bakanlıklarına ait komisyonlarda görev alan CHP, İYİ PARTİ, HDP’ye ait milletvekillerinden ulaşılabilenlere hazırlanan rapor iletildi ve destek talep edildi.
Büyük Menderes İnisiyatifi heyetinin TBMM içindeki programın ve ziyaretlerinin başarılı gerçekleşmesi konusunda CHP Aydın Milletvekili Süleyman Bülbül’ün katkıları bizleri ziyadesiyle mutlu etmiştir.
Büyük Menderes İnisiyatifi bileşenleri olarak TBMM ziyareti öncesi ve sırasında bizleri üzen tek olay, ikamet ettiğimiz İllerde bulunan ve TBMM’de temsil eden AKP ve MHP Milletvekillerinden hiçbirinin kendilerini bilgilendirmemize rağmen ziyaret taleblerimize icap etmemeleri, bizleri bu konuda bilgilendirmemeleri, B. Menderes Havzasının ekolojik sorunlarına kayıtsız kalmaları olmuştur.
Bizler geçmişi, bugünü ve geleceği ile hep beraber B. Menderes Havzasının evlatlarıyız. Aynı coğrafyada yaşıyor, aynı havayı soluyor, aynı suyu içiyor, aynı topraklarda yetişen tarımsal ürünleri ve gıdaları paylaşıyoruz. Yaşanılan her üzüntü, sevinç, düğün ve cenaze, havzada renk, cins, dil, din ve siyasi düşünde farkı olmaksızın hepimizin ortak kaderidir. Bu kaderi güzelleştirmek, yaşadığımız topraklara ve geleceğimiz olan çocuklara boynumuzun borcudur. Bizler dört ilin çevre dernekleri olarak halkımıza verdiğimiz sözü yerine getirmenin mutluluğu ve TBMM’nin Büyük Menderes Havzasının sorunlarına kayıtsız kalmayacağı ümidi ile ziyaretimizi bitirdik.