Aydın-Denizli kara yolu üzerindeki Sultanhisar'ın üst kesimlerinde zeytin ağaçlarının arasında kurulan Nysa Antik Kenti yaklaşık 2300 yıllık geçmişe sahip. Nysa'da; Lidyalılardan, Romalılara kadar çok sayıda medeniyetin izini görmek mümkün.
Dünyanın önemli yerleşim merkezlerinden biri olarak gösterilen Nysa, o dönem hızla akan ve derin bir boğaz oluşturan ırmakla ikiye bölünmüş bir tür çifte kent görünümü de veriyordu.
Gymnasium, tiyatro, stadion, meclis, agora, Akharaka Pluto Kore Tapınağı ile Anadolu'nun en iyi korunmuş kütüphanelerinden birine sahip Nysa'da kazı çalışmaları 1905 yılında başladı.
Antik kentte kazı ve restorasyon çalışmaları Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serdar Hakan Öztaner başkanlığında yürütülüyor.
- "Kutsal yolu ortaya çıkarıyoruz"
Prof. Dr. Öztaner, AA muhabirine, Nysa'da cadde-sokak sistemi ve kent planlamasına yönelik araştırma yaptıklarını, Kültür ve Turizm Bakanlığının "Geleceğe Miras" projesi kapsamında ise kentin batı yakasındaki ana caddeyi araştırdıklarını söyledi.
Caddenin, merkezi köprüden itibaren batıya doğru devam eden başlangıç noktasını kazdıklarını aktaran Öztaner, şöyle konuştu:
"Burası ana cadde olarak çok hareketli ve canlı çünkü ibadet için Akharaka bölgesinde bulunan şifa kaynağı ve ibadet olarak kullanılan Pluto Kore Tapınağı'na gidenler buradan geçiyordu. Buradakiler veya çevre kentlerden gelenler, o dönemin hacıları tapınağa bu caddeyi kullanarak ulaşıyorlardı. Caddede 12 sondaj açtık. Yerine ve eğime göre değişen 1,5, 2 metreye ulaşan bir dolgu toprak var ve bu dolgu tabaka içerisinde çok farklı dönemleri yakalayabiliyoruz. Caddenin inşasından itibaren 2 bin yılı aşan bir tarihi düşünürseniz burada katman katman tabakaları görüyorsunuz. Burasını tıpkı Miletos-Didim arasındaki kutsal yol gibi düşünebiliriz. Biz aslında Nysa-Akharaka kutsal yolunu açığa çıkarıyoruz diyebiliriz."
Prof. Dr. Öztaner, Hellenistik dönemde inşa edilen ancak çok fazla kalıntısı olmayan tapınağın Nysa'nın yaklaşık 4 kilometre batısında yer aldığını anımsattı.
Bu seneki çalışmalarda caddenin batı kısmında 100 metreye yakın ilerleme sağladıklarını kaydeden Öztaner, "Önümüzdeki yıllarda kazı çalışmalarını batıya doğru ilerleteceğiz. Bizim Nysa'daki amaçlarımızdan birisi de ziyaretçilerin kentin cadde-sokak sistemini oluşturan bölümünü takip ederek gezmelerini ve antik dönemdeki yaşantıyı hissetmelerini sağlamak. Cadde kazılarımız sonucunda bu hedefe ulaşmayı istiyoruz." diye konuştu.
