Aydın’ın Söke ilçesindeki Karakaya Mahallesi sınırlarında yer alan ve Latmos Dağları’nda bulunan Karadere Mağarası, 8 bin yıllık kaya resimleri yer alıyor. Tarihe ışık olacak söz konusu resimlerin korunması için çalışma başlatıldı. Söz konusu çalışmalar kapsamında İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nden gelen teknik bir ekip Karadere Mağarasında incelemeler yaptı.
“TEHDİT ALTINDA”
Çalışmalar hakkında bilgiler veren Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, “Eşsiz coğrafyası, ilginç kaya oluşumları, binlerce yıllık insan yaşam izlerinin bulunduğu ve gelen herkesin hayranlık duyduğu Latmos Dağları’nın en önemli özelliklerinin başında tarih öncesi döneme ait kaya resimleri gelmektedir. Alman arkeolog Dr. Anneliese Peschlow tarafından tespit edilen kaya resimlerinin korunmasına yönelik tescil çalışmaları, Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü tarafından devam ettirilmektedir. Doğal ve kültürel peyzajı maden faaliyetleri nedeniyle büyük yaralar alan Latmos’ta farklı tehditler de bulunmaktadır. Latmos bölgesinde noktasal arkeolojik sitler dışında bütüncül bir koruma statüsü bulunmadığından, kaya resimleri tescilli olsalar bile alandaki kontrolsüz kullanım nedeniyle tehdit altında oldukları görülmektedir.” dedi.
RENKLERİN BÜYÜSÜ GÖZ KAMAŞTIRIYOR
Tehditlerin en somut örneğini 1994 yılında ilk bulunan Göktepe resminde gördüklerini kaydeden Başkan Sürücü, “İlkbahar şenliklerini yansıtan ve Karakaya şenliklerinin başlamasına vesile olan Göktepe kaya sığınağındaki şematik ve naturalist çizimlerden oluşan resimler, kimliği belirsiz kişi ya da kişiler tarafından, üzerine bir sıvı sürülerek tahribat oluşturulmuştu. İçinde kaya resmi olup-olmadığı bilinmeden bazı mağaralarda ateş yakılmakta, bazı taşların üzerine yazılar yazılmaktadır. Ancak bir uzman gözüyle fark edilebilecek resimlerin kaybolmaması ve tahribata uğramaması için bu tür eylemler kesinlikle yapılmamalıdır. Latmos bölgesi arkeolojik bulgular açısından çok özel ve mutlak korunması gereken bir doğa ve kültür alanıdır. Latmos kaya resimlerinin çoğunda “aile sahneleri” betimlenmiş olmasına karşın, Karadere mağarasındaki resimlerin diğerlerinden çok farklı olduğu görülür. Sığınağın içine girildiğinde kaya yüzeyinin farklı bir şekilde aşınması ve kayada oluşan renklerin büyüsü görenleri çok etkilemektedir. Karadere resmindeki erkek figürlerini “Latmos Dağ Tanrıları” olarak yorumlayan Dr. Peschlow, burayı öncelikli korunması gereken ön önemli resim alanı olarak belirtmiştir. Diğer kaya resimleri içinde tek olma özelliğini sürdüren Karadere resmine kötü niyetli ve bilinçsiz kişilerce bir müdahale yapılmaması ve alanın kontrollü kullanılmasına yönelik bir proje geliştirilmesi için Aydın Valiliği’ne müracaat etmiştik.” diye konuştu.
RAPOR OLUŞTURULACAK
Sürücü, açıklamasını şu sözlerle tamamladı: “Aydın Valiliği tarafından, alanın sorumlu müzesi olarak Milet Müzesi uzmanlarınca incelemesi yaptırılıp, ilgili kurumlara bildirilmişti.
Bu konuda uzman kurum olan İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nden gelen teknik bir ekip Karadere Mağarasında incelemeler yaptı. Yapılan incelemeler sonucunda bir rapor oluşturularak, resimlerin korunmasına yönelik hazırlanan projenin onaylanması için ilgili kurumlara gönderilmesi sağlandı. Umarız koruma projesi bir an önce hayata geçirilir, kontrollü kullanım sağlanır ve diğer önemli kaya resimlerine örnek teşkil eder.”
