Aydın'ın Söke ilçesi ile Muğla il sınırları içinde geniş bir alana yayılan Beşparmak Dağları'nda (Latmos) bulunan ve M.S. 7. yüzyılda yapıldığı düşünülen Yediler Manastırı için önemli bir adım atıldı. Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği’nin (EKODOSD) müracaatları sonunda duvarlarında ve yüksek kulesinde yıkılma riski bulunan manastır için güvenlik ve koruma tedbiri alındı. 2010 yılında şans eseri ziyaretçilerin olmadığı bir sırada manastırın duvarları ve kulesinin çöktüğünü ve o günden bu yana koruma projesinin gerçekleştirilmediğini ifade eden EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü; “Latmos Dağları’nda bulunan tarihi Yediler Manastırı’nda 2009 yılında yaptığımız gözlemlerde, manastır duvarlarında ve yüksek kulesinde yıkılma riski bulunduğu, güvenlik açısından dolaşan ziyaretçiler üzerinde tehlike oluşturabileceği gerekçesiyle, gerekli önlemlerin alınmasına yönelik müracaat yapmıştık. Aynı zamanda gelen ziyaretçilerin bekçi gibi güvenlik olmadığından kontrolsüz bir şekilde dolaştığı, manastırın yıkılma tehlikesi bulunan alanlarına girildiği, süreç içinde bazı fresklerin tahrip edildiği, en önemli fresklerin bulunduğu eşsiz mantar kaya içindeki fresklerin tehdit altında bulunduğu ve koruma tedbirlerinin alınmasına yönelik bir proje geliştirilmesine yönelik müracaatımızı bildirmiştik. Aslında 2010 yılında Muğla Valiliği tarafından, İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü ve Milas Müze Müdürlüğü’nün ortak çalışmaları kapsamında tarihi çevre duvarı ve fresklerin korunmasına yönelik demir parmaklık yapılmak üzere bir proje çalışması başlatıldığı tarafımıza bildirilmişti. Bir süre sonra uyarı yaptığımız manastır duvarı ve kulesi, şans eseri ziyaretçiler yokken çöktü.
Proje 2010 yılından bugüne gerçekleşememişti. Latmos ve Herakleia Kazısı başkanı Prof. Dr. Zeliha Gider Büyüközer’in katkılarıyla ilgili kurumlar tarafından ziyaretçilerin kendi güvenlikleri için bazı alanlar ziyaretçi girişlerine kapatılmış, uyarı ve manastır tanıtım ve bilgilendirme tabelaları takılmış. Fresklerin bulunduğu mantar kayaya bilinçsiz ve duyarsız kişilerin fresklere zarar verilmesinin önlenmesi için, izlenebilen ve fotoğraf çekilebilen ancak içeri girilmesini önleyen demir parmaklık yapılmış. Surlara çıkılması ve bazı alt katlara girilmesinin önlenmesi için yapılan güvenlik önlemlerine yönelik girişimler ve uyarılar, gelen ziyaretçilerin güvenliği ve manastırın korunması açısından son derece yararlıdır. Manastıra ziyaretçilerin daha rahat ulaşmasını sağlamak için yapılması düşünülen yol projesinin oluşturacağı doğal peyzajın bozulması, zeytinliklerin tahribatı, doğal bitki örtüsünün ve jeolojik oluşumlarda meydana gelecek hasarlar gibi olumsuzlukları ve Gölyaka ve Kapıkırı köylülerinin yerel ekonomisine doğrudan olumsuz etkileyeceğini ilgili kurumlara bildirmiştik. Manastırda güvenlik ve koruma tedbirleri alınarak gerekli uyarı, tanıtım ve bilgilendirme tabelaları yapılmış, bu konuda katkı yapanlara teşekkür ederiz. Yolla ilgili henüz bir gelişme yok, umarız bu proje gerçekleşmez. Manastıra çıkamayanlar için, yol yapılması yerine Latmos’un kuzey bölgesindeki Söke’ye bağlı Karakaya ekoturizm merkezinde olduğu gibi, Gölyaka ve Kapıkırı köylerinde sanal ortamda izlenmesini sağlayacak bir proje geliştirilebilir” dedi.
