Dedebağ keşkek hayrı tarihi belli oldu

Cuma Mahallesi Hayırlı İşler Yaptırma ve Yaşatma Derneği tarafından organize edilip imece usulü gerçekleştirilirken Dedebağ Keşkeğinin coğrafi işareti 2021 yılında alınmıştı.

COĞRAFİ İŞARETTE ÜRÜN HAKKINDA ŞU BİLGİLER VERİLMİŞTİ

Dedebağ Keşkeği; yüzyıllardır Dedebağ Yaylasında, yaylaya ismini veren tarihsel bir kişiliğe addedilerek yapılan bölgeye özgü bir yemektir. Kabri de aynı yerde bulunan Dedebağ adına hayır yemeği olarak yapılan bu keşkek aynı isim ile bilinir. Ürün, Horasan alperenlerinden asıl mesleği çobanlık olan Dedebağ ismindeki bir hayırseverin bölgeden geçen kervanlara, yoksul ve kimsesizlere kendi eliyle yapıp ikram etmesiyle başlayan, bölgesinin önemli değerlerinden birisidir. Kendisinin vefatından sonra yakınlarının ve bölge insanının imece usulüyle devam ettirdiği hayır yemeği günümüze kadar ulaşmış ve bölgenin bir adeti haline gelmiştir. Yöre halkı malzeme temini ve keşkeğin yapımında birlikte çalışır. Dedebağ Keşkeği; Dedebağ’ın kabrinin de bulunduğu yaylada yedi asırdır yapılagelmiştir. Yaylanın resmi kayıtlardaki ismi de Dedebağ’dır. “Dedebağ Keşkek Hayrı” olarak bilinen bir organizasyon şeklinde Karacasu ilçesi, Dedebağ Yaylasında her sene ağustos ayının son haftasında yapılır.

KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ

Üretimde genç erkek keçilerden (erkeç) elde edilen karkas eti kullanılır. Genellikle 20 kg ağırlığına ulaşmış erkeçler tercih edilir. Dedebağ Keşkeğinde kesinlikle başka et kullanılmaz. Kullanılan buğday aşurelik veya yarma buğday olabilir. Dedebağ Keşkeği uzun süre ve ustalık gerektiren bir usulle dövülerek yapılır. Keşkeğin piştiğinde macun kıvamında ve sakız gibi uzaması istenir. Et ve buğday homojen bir şekilde, sulu olmayacak şekilde özdeşleşir. Erkeç eti keşkeğin kendine özgü lezzetini sağlar. Genel olarak odun ateşinde ve bakır kazanlarda yapılması nedeniyle tütsülü kendine has bir lezzeti bulunur. Dedebağ Keşkeği; yedi asır önceki aynı usulle ve aynı bileşenler kullanılarak yapılır, mekanik veya elektrikli bir alet kullanılmaz. Keşkeğin hazırlanmasındaki üretim metodu kullanılan bileşenler ve dövülerek yapılmasıDedebağ Keşkeğinin en önemli karakteristik özelliğidir.

DEDEBAĞ DEDESİ

Anadolunun Türkleşmesinden katkısı olduğu düşünülen Horasan erenlerinden Dedebağ Dedesinin ayrıca ağaç kesilmesine karşı olduğu ve çevreci kişiliği ile bilindiği ifade edildi. Türbe içindeki tanıtım metninde, “Kim bu ormandan bir dal keserse kolu kırılırmış. Kim bu ormandan bir dal götürürse o gece Dedebağ Dedesi odunu götürenin rüyasına girermiş. Onu yatağından kaldırıp o dalı ormana bıraktırırmış. Büyüğünden küçüğüne herkes bu söylenceye inanırmış. Dedebağ’ın bol yıldızlı gecelerinde nineler, dedeler torunlarına hep Dedebağ Dedesi’nin ormanı nasıl koruduğunu anlatırlarmış. Büyükler küçükler ormandan bir dal dahi koparmazlar, yemyeşil orman içinde huzur içinde yaşarlarmış” ifadelerine yer verildi.