Tarım ve Orman Bakanlığı’nın üreticilere sağlanan desteklerle ilgili kararname yayımladı. Söz konusu kararname ilgili AYUDER Başkanı Tevfik Fikret Koca, önemli açıklamalarda bulundu.
“PLANLI ÜRETİM DEVREYE GİRECEK”
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın desteklerle ilgili yayımladığı kararnamenin kaos oluşturduğunu kaydeden Başkan Koca, “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayımladığı kararnamede mazot ve gübre desteğinin detaylarının belirtilmemiş olması kısa süreli kaosa neden oldu. Kararname ile ilgili açıklama yapma durumunda kalan bakanlık desteklerin detaylarını duyuru yaparak yayımladı. Yayımlanan kararnamede mazot ve gübre desteğinin temel destekler kapsamında ifade edilmemiş olması kafaları karıştırdı. Yayımlanan kararname kapsamında üreticiyi 3 farklı kategoride destekleyecek olan bakanlık bu sayede planlı üretim sistemini de devreye sokacak. Özellikle organik üretim ve kısıtlı su kaynaklarına sahip olan bölgelere de planlı üretim yapılması durumunda ek destekler verecek.”
“İLAVE DESTEK OLACAK”
Kararnamenin 2025-2027 yıllarını kapsadığını ifade eden Başkan Koca, “Bu kararname çerçevesinde 2025 yılından itibaren temel destek kategorisi destekleri içerisinde mazot ve gübre desteğinin kaldırılmadığını ancak değişiklikler olduğunu bakanlık yapmış olduğu duyuruda açıklandı. Yapılan duyuruda temel destek kapsamında üretimi yapılan ürünler için mazotun yüzde 50’si, gübrenin yüzde 25’inin karşılanacağı belirtildi. Üretim planlaması yapılan 11 üründe ise mazot ve gübre maliyetinin tamamının yani yüzde 100’ünün karşılanacağı belirtildi. Bakanlık tarafından 2025 yılından itibaren katsayı, fark ödemesi destekleri ve ilave destekler verilerek üretici desteklenecek.”
“HER YIL BELİRLENECEK”
Başkan Koca, açıklamasına şu sözlerle devam etti: “Fark ödemelerinin belirlenmesi hususu bakanlığın yayınladığı kararnamede “Her yıl, fark ödemesi kapsamına alınacak ürünler ve ödeme miktarı tarım ve orman bakanlığı ile hazine ve maliye bakanlığı tarafından ayrıca teklif edilir.” şeklinde belirtildi. Buradan da anlaşılacağı gibi Tarım ve Orman Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı fark ödemelerini her yıl görüşerek belirleyecek. Bitkisel üretim destekleri 3 ana başlıkta toplandı. Tarım ve Orman bakanlığı 2025 yılından itibaren üreticilere yapacak oldukları destekleri 3 ana başlıkta topladı. Birincisi temel destekler. Bu kapsamda üretim maliyetine göre ürünler kategorilere ayrıldı. Her kategori için destek katsayısı belirlendi. 2025 üretim yılı için destek katsayı değeri dekara 244 lira olarak belirlendi. Temel, planlı üretim ve üretimi geliştirme destekleme tutarı, destek katsayı değeri ile destek katsayısının çarpımı sonucu elde edilecek. Ayrıca yayımlanan duyuruda belirtildiği şekilde temel destek kapsamında yer alan tüm ürünler için mazot maliyetinin yüzde 50’si ve gübre maliyetinin yüzde 25’inin karşılanacağı belirtildi.”
“YERALTI SU KISITI DESTEĞİ ÖDENECEK”
Koca açıklamasını şu sözlerle sürdürdü: “İkincisi ise planlı üretim desteği. Tarımsal üretimin planlanması kurulu tarafından planlı üretim kapsamına alınmış olan ürünler, arpa, aspir, ayçiçeği (yağlık), buğday, kolza (kanola), fasulye (kuru), mercimek, mısır (dane), nohut, pamuk (kütlü), patates, soğan (kuru), soya ve yem bitkileri olarak belirlendi. Planlama kapsamında belirlenen ürünleri havzasında yetiştiren üreticilere temel destek kapsamında faydalanacak olduklara desteklere ilave olarak destekleme ödemesi yapılacağı belirtildi. Bu kapsamda üretim gerçekleştiren üreticilerin de mazot maliyetinin tamamı yani yüzde 100’ü, gübre maliyetinin ise yüzde 50’sinin karşılanacağı belirtildi. Tarımsal üretimin planlanması kurulu tarafından süt havzası olarak belirtilmiş olan Amasya, Bingöl, Bitlis, Çorum, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Muş, Tokat ve Tunceli illerinde yem bitkisi yetiştiren üreticilere de destek katsayısının yüzde 50’si kadar ilave planlı üretim desteği verileceği belirtildi. Yeraltı su kaynaklarının yetersiz seviyede ve kısıtı olduğunun bakanlık tarafından tespit edilen bölgelerde bulunan tarım arazileri ile ilgili üretim yılında, arpa, buğday, aspir, fiğ, mercimek, nohut, yem bezelyesi, ayçiçeği (yağlık) yetiştiren üreticilere ürünün bulunduğu kategorinin katsayısına göre hesap edilen tutara ek olarak yeraltı su kısıtı desteği ödeneceği belirtildi. Yer altı su kısıtının bulunduğu yerlerde planlı üretime uygun üretim yapan üreticilerin mazot ve gübre maliyetinin tamamı yani yüzde 100’ü karşılanacağı belirtildi.”
“GERİ ÖDENECEK”
Başkan Koca, açıklamasını şöyle tamamladı: “Üçüncü de üretimi geliştirme desteği. Verim ve kaliteyi arttırmak için, organik tarım desteği, sertifikalı tohum kullanım desteği, sertifikalı/standart fidan kullanım desteği, iyi tarım uygulamaları desteği, katı organik-organomineral gübre desteği verilmeye devam edilecek. Kısaca yeni destekleme modeli ile bitkisel üretim destekleri ilk kez 3 yıllık periyotta açıklanmış oldu. Destek kalemleri netleştirildi ve sadeleştirildi. Daha önce uygulanan mazot ve gübre desteği 2025 üretim yılı itibariyle tamamen kaldırılıyor. 18 üründe uygulanmakta olan prim fark ödemesi desteği iki bakanlığın teklifine göre ödenecek. Üretim planlaması yapılan stratejik ürünlere ilave ek destekler verilmesi planlandı. Su kaynakları kısıtlı olan bölgelerde münavebeye uygun üretim yapılması halinde ilave destekler verilmesi planlandı. Araştırma merkezleri, üniversiteler gibi kamu kurum ve kuruluşları tarafından üretilen yerli ve milli tohumla yapılacak üretimlere ilave destekler verileceği belirtilmiş oldu. Yapılan bu reform düzeyindeki planlı üretim ve destek modeline ilişkin değişikliklere sektörün ve üreticilerin önünüzdeki süreçte nasıl uyum sağlayacağı merak konusu.”
