Özellikle 23 Nisan 2025’te İstanbul’un Silivri açıklarında meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki deprem, Aydın şehir merkezinde ve çevre illerde hissedildi.
Depremin ardından, "Aydın'da fay hattı var mı?", "Evimin altından fay hattı geçiyor mu?", "Aydın kaçıncı derece deprem bölgesi?" gibi sorular gündeme geldi.
Uzmanlar, Aydın’ın diri fay sisteminin tam kalbinde bulunduğunu ve zemin yapısının depremin etkisini artırabileceğini vurguluyor. Aydınlılar, uyarılar üzerine ise Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından yayınlanan 2025 diri fay haritasını inceleyerek, yaşadıkları bölgenin deprem riskini araştırıyor. Türkiye Deprem Tehlike Haritası İnteraktif Web Uygulaması üzerinden de evlerinin altından fay hattı geçip geçmediğini sorgulayan birçok kişi, Aydın’ın deprem riskine dair güncel bilgileri merak ediyor.
İşte Aydın’ın deprem riski, aktif fay hatları ve Türkiye Deprem Haritası ile ilgili tüm detaylar...
AYDIN'DA FAY HATTI VAR MI?
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından yayımlanan 2025 diri fay haritasına göre, Aydın birinci derece deprem bölgesinde yer alırken doğrudan kent merkezinin altından birçok fay hatları geçiyor.
AYDIN’DAKİ DİRİ FAYLAR NEREDE?
Türkiye Deprem Tehlike Haritasına göre Aydın, bölgesel ölçekte Büyük Menderes Fay Sistemi olarak adlandırılan bir diri fay sisteminin tam kalbinde bulunuyor.
Özellikle Kalfaköy civarında doğu-batı doğrultusunda uzanan ve Büyük Menderes Sıyrılma Fayı adı ile bilinen fay, Aydın’ın en dikkat çeken diri fay hatlarından biri olarak öne çıkıyor. Aydın kent merkezinin kuzey kesimindeki fay zonu ise yatay topoğrafyanın kuzeye doğru sarplaşmaya başladığı alanda yer alıyor ve birbirine paralel uzanan irili ufaklı birçok fay parçasından oluşuyor. Bu alanda Adnan Menderes Üniversitesi fayın taban blokunda bulunuyor. Bir diğer diri fay zonu ise kentin güneyinde yer alırken burası nispeten daha kısa faylardan oluşuyor. Jeolojik gözlemlere göre Aydın ve çevresindeki faylar birbirleri ile yanal ve düşey yönde etkileşim içerisindeler ve bir bütün olarak değerlendirilmeleri gerekiyor.
AYDIN’DAKİ FAYLAR BÜYÜK DEPREM ÜRETİR Mİ?
Uzmanlar, bu fayların geçmişte büyük depremler üretmediğini ancak gelecekte büyük bir deprem üretme ihtimalinin göz ardı edilmemesi gerektiğini belirtiyor. Aydın’da net olarak bilinen ve kent merkezinde yüzey faylanmasına neden olan bir aletsel dönem deprem bilinmiyor. Ancak, kent merkezi içerisinden geçen fayların büyük depremler üretme ve yüzey faylanması oluşturma kapasitesi çok fazla bulunuyor. Bu nedenle Aydın, yüzey faylanması tehlikesi altındaki illerden biri olarak değerlendiriliyor. Aydın, yakın geçmişte büyük depremlerin sık yaşandığı iller arasında yer almasa da, zemin yapısının zayıf olması nedeniyle olası bir depremde şiddetli sarsıntı riski taşıyor. Özellikle kent merkezinde eski yapıların fazla olması, deprem riskini artıran unsurlar arasında gösteriliyor. Bu nedenle, uzmanlar kentsel dönüşüm çalışmalarının hızlandırılması gerektiğini belirtiyor.
AYDIN’I ETKİLEMİŞ OLAN ÖNEMLİ DEPREMLER
Aydın, Batı Anadolu’nun önemli diri jeolojik yapılarından biri olan ve Denizli ile Ege Denizi arasında yaklaşık 150 km uzunluğa sahip Büyük Menderes Grabeni1 içerisinde yer alır. Büyük Menderes grabeninde tarihsel dönemlerde çok sayıda yıkıcı deprem meydana geldi. 1645, 1653 ve 1702 depremleri grabenin Denizli’den Aydın’a kadar uzanan kısmında etkin olmuş. 1899 yılında meydana gelen deprem ise bu bölgedeki en büyük ve en yakın depremi. Aydın ve yakın çevresinde meydana gelen depremler arasında 1908’de ve 1966’da 5.0 büyüklüğündeki depremler öne çıkıyor. 1955’de meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki Söke-Balat depremi de Aydın kent merkezinde şiddetli hissedilmiş.
EVİMİN ALTINDAN FAY HATTI GEÇİYOR MU?
Vatandaşlar, evlerinin altından fay hattı geçip geçmediğini öğrenmek için Türkiye Deprem Tehlike Haritası İnteraktif Web Uygulaması'nı kullanabiliyor. Sorgulama yapmak için: Türkiye Deprem Tehlike Haritası İnteraktif Web Uygulaması Bu platform üzerinden e-Devlet girişi yapılarak, bölgesel deprem riski ve diri fay hatları incelenebilir.
AYDIN'DAN FAY HATTI GEÇİYOR MU?
MTA tarafından açıklanan fay hattı üzerindeki iller şunlardır: Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bolu, Burdur, Bursa, Bingöl, Denizli, Eskişehir, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Manisa, Muğla, Kocaeli, Konya, Osmaniye, Sakarya, Tokat. Ayrıca, 110 ilçe de doğrudan diri fay hatları üzerinde bulunuyor.
DEPREM RİSKİ AZ OLAN İLLER
Üçüncü derece deprem bölgesi olan iller:
Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep’in bazı bölgeleri, Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin, Nevşehir.
EN AZ RİSKLİ BÖLGELER:
Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya, Karaman. Bu bölgeler, deprem açısından daha güvenli kabul edilse de, uzmanlar her ilde yapı güvenliği konusunda önlemler alınması gerektiğini vurguluyor
